وشەدان

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقَلَ

فَهِمَ. أدرَكَ / تێگەیشت. هۆشی هاتەوە. فامی کردەوە. گەورەبوو. ئاقڵ بوو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقَّلَ

صَیَّرَهُ أو جَعَلَهُ عاقِلاً / تێیگەیان. ئاقڵی کرد. ژیری کرد.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقل

مَركَز أو قُوَّة الإدراك / ئەقڵ. بیر. هۆش. ئاوەز.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقل

إدراك. تمییز. فَهم. ذِهن. ذاكرة / هەست. ژیری. تێگەیشتن. بیر. جیاکردنەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقل

رَبط / بەستن. پابەندکردن. پێوەندکردن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقل

دِیَّة القتیل. ثَمَن الدم / خوێنبایی. خوێن بژاردن. نرخی خوێن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقَلَ الدابَة

رَبَط قوائِمها. شَكَّلَها / پەلی وڵاخەکەی بەستەوە. پێوەندی کرد.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقَلَ الدواءُ بَطنَهُ

أمسَكَهُ / قەبزی کرد.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقَلَ القتلَ

أدّی دَیَّتَهُ / خوێنی کوژراوەکەیدا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقلاء

[ص.ا.ع ]

(ئوغەلاء - uxela)

ئاوەزداران، ئاقڵان، دانایان.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقلانی

[ص.ن.ع ]

(ئەغلانی - exlanȋ)

ئەقڵانی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقلاني

منطقی. مَعقول / گونجاو. بەجێ. پەسەند. ماقوڵ. ڕێی تێ ئەچێ. ئەگونجێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقله

[ا.مص ]

(ئەغله - exle)

زمانگرتن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقله

[ا.ع ]

(ئوغله - uxle)

عەگال، پەت، پەتێ که له دەست و پێ ببەسترێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقلی

[ص.ن.ع ]

(ئەغلی - exlȋ)

ئەوەی بەزەبری ئەقڵ دەرک بکرێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقم

[مص.ل.ع ]

(ئوغم - uxm)

نەزۆکبوون، قسربوون.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عَقَمَ

طَهَّرَ. قَتل الجراثیم / پاکژی کردەوە. میکروبی کوشت. برژاندیەوە. سووتانیەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عُقم. عَقَم. عَقم. عَقمَة

عَقارة / نەزۆکی. زڕی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عقماء

[ص.ع ]

(ئوغەماء - uxema’)

نەزۆکان، ئەو پیاوانەی مناڵیان نەبێ.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

عُقُوبَة

عِقاب. جزاءم سزا.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان