تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دوزیستان
[امر ]
(دوزیستان - duzistan)
وشکاوی، گیانلەبەری وەكو قورباقه و کیسەل.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دوستکامی
[ا. مر ]
(دوست کامی - dust kami)
دەفریکی گەورەی مسی پایه دارەو له مەجلیسدا داد¬تری تا هەر کەسیک تینووی بن لیی بخواتەوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دکستروز
[ا.فر ]
(دکستروز - dikstroz)
گلوكوز.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دیاستول
[ا.فر ]
(دیاستول - diyastol)
خاوبوونەوەی ماسولکەی دل.
شارستانێتی
شارستانێتی٬ ژیری٬ جهزایی٬ چاوکراوەوەیی.
سەرچاوە: نالی
شایستە
شایان.

شایستەیی شان، لایقی مل طوڕڕەیی تۆیە
نەک طوڕڕەیی شاهەنشەهی و طەوقی وەزارەت
ڕاستی؟بۆپرسیاره
ئایا ڕاسته؟ بەڕاستی؟ ، ئایاوایه؟، ڕاستی؟
کوستان
نێوی ئافرەتانە ٬ (لە گوڵستانەوەیە ).
سەرچاوە: شیرینی نوێ
(قَدرَ. على قَدرِ. بقَدرِ) المستطاع أو الإمكان
حَسَب الإمكانیة / بە گوێرەی توانا.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
. دستغاله
[ا ]
(دەست غاله - dest xale)
داسولکه.
1- بسته
[[بست + ٥-ئە/١]]
«نت.»، «مک.» 1-شیشێکی ئاسنی درێژ و پانه له بەرداشی بنەوه دێته دە ر و دەچێته ناو «تەور ه» وه و بەرداشی سەرەوه دەسووڕێنێتەوە. *«سیه.» بلووسک. بڵسک، بڵۆسک. 2- پارچه ئاسنێکی پانه «4ر5 سانتیمتر» و درێژایی به پێی پێویست، بەسەر ئاورگ و تەندوورا ڕایەڵ دەکرێ و مەنجەڵ و و دیزه و ئەو جووره شتانەی دەخرێته سەر. 3- ئەنجامی کاری بستەلێدان. هس.: «بست، بستەک» ی باکووری «تم: ژابا- معین، فەرەنگ، ب1، ل- 567» به مانای شیشی گۆشت برژاندن.
1- بەسته
[[2ـ به‌ست +5ـ ئه/1]]
«نت.»، «کئێر.» 1- کە مێک کەلوپەل و کاڵا یا هەر شتێکی دیکه که له قوتوو یا کیسەیەکی کاغەزەوه پێچرابێ:: بەستەیەک چا، دوو بەسته سیغار.* «کعر.» پاکەت. 2-توورەکه یا پارچه قوماشێکی شتی تێ تێخرابێ و سە ری دروابێ. تێبــ.ینی: هەندێ جار ئەم وشەیه به تەنیایی وەکوو «نمف.» لە مەسدەری بەستن بەکاردێت.
2- بسته
[[محر: یۆنانی= پیستاکیۆن]]
«نا.»، «مک.» بەری دارێکه و دەخورێ، وەکوو بادام و.... وایه له هەندێ شوێنێ کوردستان دە چێندرێ و له داری قەزوان موتوربەی دەکەن.* «کئێر.» پسته. «کعر.» فستق.
2-بەسته
[ [؟]]
«نا.»، «کعر.» گۆرانی سووک و لەبار که هەوا و شێعرەکانی مایەی فولکلۆرییان هەبێ. // مەقام.:: ئاگربارانه، کراس زەردێ، کوێستانان خاڵ خاڵ، عەمر ەکەم سەڵتەنه، لە بەسته خۆشەکانی کوردین، تێبــ. ـ آ» من نازانم بۆچی ئەم ناوه له گۆرانی نراوه، له ئازەربایەجان سۆوێتی هەر ئەم وشەیه بە عەینی مانا دەکار دەکرێ و له مەش زیاتر «بەسته کار» یش بە و کەسە د ەڵێن که «هەوا» بۆ ئەم چەشنه گۆرانییه دادەنێ، دیاره که هەرتک وشە «بەسته» و «بەستەکار» پەیوەندێکیان دەگەڵ زمانی «ترکی» نییه که «ئازەربایەجانی» شێوه یا لەهجەیێکێتی. ب» دوکتۆر معین له باسی وشەی «بەستە» دا دەڵێ: «21ــ «شیعر» شیعرێکی بریتی بێ له چوار نیوه شیعر.22ــ «مۆسیقا» ئاهەنگێکی مۆسیقایه له «حەسار» و «سێگا» و «حیجاز» پێکهاتووه.»، «تم، فەرهەنگ ج1، ل-532». ج» لە موکریان وشەی «بەند» له باتی بە شێکی گۆرانی بەکاردێت و سەربەندیش ئەو شیعرانەن که له گۆرانی دووپات دەکرێنەوه و زیاتر گۆرانی بەناوی «سەربەند» ه کەیەوه هەڵدەدرێ. د» زمانی عەرەبیش له عێڕاق ئەم وشەی کردۆته «پەسته» و بە عەینی مانا بەکاری دێنێ. هـ» لەو باوەڕەدام که «بەند» ی موکریان، «بەسته» ی سلەیمانی لە پێشدا یەک مانایان هەبووه و پاشان هەریەکەیان مانایەکی تایبەتی وەرگرتووه و دەگەڕێنەوه سەر «بەند» ی ئاوێستایی و «بەستەن» ی پەهلە وی که دووەمیان له یەکەم وەرگیراوه.
3- بسته
[[؟]]
«س.» حاڵی کەسێکی باکی لە هیچ نەبێ،:: بڕۆ له ئێمەوه بسته به چدەکەی بکه. *بەڕەڵڵا، ئازاد، سەربەست.
verisandin (FM - وارستن)
تفكيك
xodrêştê (FN خود رسته )
عصامي
zîvîştan (FN - زستان)
فصل الشتاء
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبدستان
[ا ]
(ئابدەستان - abdestan)