وشەدان

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رته

[ا ]

(ره ته - rete)

بوندقی هندی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أمطرتهم السماءُ

أصابتهم بالمطر / باران لێی دان. بارانیان لێ باری.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إرتَهَنَ الشيءَ

أخذه رهناً / بە بارمتە لێی گلدایەوە. ڕەهنی کرد.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إفتَرَضَ الفتاةَك فَضّ بكارتها

بێ بنی کرد. بنی پژان. کچێنی برد. بەدەست گرتی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ارتهان

[ع - مص - م ]

(ئیرتیهان - irtihan)

گرێوکردن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

غَلِقَ الرَهنُ في يد المُرتَهِن

صار ملكهُ / بوو بە هی خۆی. بوو بە هی ڕەهن کەرەکە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

مرتهن

[ا. مف. ع ]

(مورته‌هه‌ن - murtehen)

بارمتە، رەهنکراو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مُرْتَهِن

مَنْ یُرْهنُ المالُ لَه أو لَدیه. مَن یُقْرِض مالاً لقاء رَهْن / ئەوەی پارە بەفایز ئەدا. ئەوەی سەلەم کاری ئەکا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مُرْتَهَن. مَرْهون

رەهنکراو. بارمەتەکراو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مِلِكَة النَخْل. أميرتها

شاهەنگ. شای هەنگ.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أثارَ ثائِرَتَهُ أو غَشَبَهُ

أغضَبَهُ. هَیَّجَهُ / توڕەی کرد. ڕقی هەڵسان. وروژانی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أمارَت الريح التراب. أثارَتهُ

با خۆڵی هەڵسان. کردی بە تەپوتۆپ. بوو بە خۆڵەپەتانی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إستَعبَرَك بَكى. جَرَت عَبرَتَهُ

گریا. فرمێسکی ڕشت.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەن سامۆرته

[[2- به‌ن +سامۆرته؟]]

«نت» «مک» پەتێکی باریکه بە دانسته دە هۆنرێتەوه، خورجین، هەگبه و... پێ له پاش تەرکی زین دادەبەستن. * تێبــ.- وادەزانم لە موکریان له شێوەی «بەن سامۆرتکه» شدا دەگوترێ،. چونکو دڵنیا نەبووم نەم نووسی.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

تورته ماڵ

لیزی ،لیزگاه ،سرازیری. (که ریگ داشته باشد.)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

تورته ماڵ

لاپا ،لاپاڵ ،توننه ،لێژایی.[سەرەولێژ (سەرەو خوارکەی لدار.)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

تورته ماڵ

مُنحَدَر ،حَدَر ،حَدور ،حادور ،حَدراء ،مَزلّه ،مَزلجَة.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

خرته

خرخر، خرت¬خرت. (صدای راه رفتن موش.)