تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دوکترینی مۆنرۆ
Monroe Doctrine
دوکترینی مۆنرۆ
ئەم زاراوە باس دەکات لە سیاسەتەکانی جەیمز مۆنرۆ کە لە نێوان ساڵەکانی (1817-1825) سەرکۆماری ئەمریکا بووە. مۆنرۆ لە 2ی دێسەمبەری 1823 لە پەیڤێکی خۆیدا بۆ کۆنگرێسی ئەمریکا، ڕایگەیاند کە وەڵاتانی ئەوروپی مافی ئەوەیان نییە لە کاروباری ئەمریکییەکان دەستێوەردان بکەن و لە بەرانبەریشدا ئەمریکییەکان نابێت دەستوەردەنە کاروباری ئەوروپییەکان. ئەم دوکترینە لە چوار تەوەری سەرەکی پێکهاتبوو کە بریتین لە:
1ــ کیشوەری ئەمریکا نابێ بکەوێتە مەترسیی پەیوەستبوون بە خاکی هیچ وەڵاتێکی ئەوروپییەوە.
2ــ وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، هەر چەشنە هەوڵدانێک بۆ پەرەپێدانی سیستەمە سیاسییەکانی ئەورووپا، لە هەر بستە زەمینێکی وەڵاتەکەدا بە مەترسییەک بۆ ئاشتی و ئاسایشی خۆی دەزانێ.
3ــ ئەمریکا هیچ دەستێوەردانێک ناکات لە موستەعمەراتی ئەورووپادا.
4ــ ئەمریکا لە شەڕی وەڵاتانی ئەوروپی کە لەسەر بەرژەوەندی تایبەت بە خۆیان هەڵدەگیرسێ خۆی تێ هەڵناقورتێنێ.
ئەم سیاسەتە لە بەرایی سەدەی بیستەمدا بەم ئەنجامە گەیشت کە وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ببێتە ژەندەرمەی ئەمریکای باکووری و باشووری کە ئەمەش بووە هۆی کێشە و هەرا لەنێوان وەڵاتانی ئەمریکای لاتین لەگەڵ ئەو وەڵاتەدا. بە باوەڕی دەسەڵاتدارانی ئەمریکی سیاسەتی مۆنرۆ، ئێستەکەش وەکوو بنەمایەکی سەرەکی لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا لە ئەژمار دێت.
زووترین
بەرترین
زۆرترین
لەهەموان زۆرتر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ستریبرک
دارێکی دوو پەلە دڕکی پێ دەشکێنرێتەوە .
سترین (باد.باک.)
سترینگەھ(باک.)
بەندەر٬ دەربەند.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سیترین
[ا. فر ]
(سیترین - sîtrîn)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سیتریک
[ص. فر ]
(سیتریک - sîtrîk)
ئاوی لیمۆی ترش.
سەرتریانە
شەمەتریکە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
فوتوالکتریک
[ا. فر ]
(فووتووئیلیکتریک - fûtûiliktrîk)
دینەمۆی دروستکردنی کارەبا.
قەتریب
ابزاری در خیش
قەتریب
پارچە ئامرازێکە لە ئەسپابی جووت
قەتریب
ئالاڤەکە لە کەرستەی جووتێدا
لاتریسکە
تلوخوردن، راه کج کردن باربر برای علف
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لاتریسکە