تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انک
( (ئینک - ink))
خووەلید انک
(باک.):خۆڵەمێشدان، مشکی دان، سەرگووێلک
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انکار
[ع - مص - م ]
(ئینکار - inkar)
نکۆڵی کردن، حاشاکردن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انکارت
[ا ]
(ئانکارت - ankart)
لە یاری وەرەقەدا بەو مانایی دێ کە هەردوو لایەنی یارییەکە بەرانبەر بن و کەس براوە نەبێ، لە فارسیدا بە مانای بێ پارەو لات دێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انکسار
[ع - مص - ل ]
(ئینکیسار - inkisar)
شکان، نوشووستی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انکساف
[ع - مص - ل ]
(ئینکیساف - inkisaf)
خۆرگیران.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انکشاف
[ع - مص - ل ]
(ئینکیشاف - inkişaf)
بانکوتانەوه
[[١-بان/١+كوتانه‌وه]]
«مست.، مت.» شێلانی بانی خانوو به قاچ و پێ لەقه، له وەختی باران و دڵۆپەێ کەمدا * بانکوتان.
ئانکوو(جز.، بۆتا.)
ئاوەدانکەر
ئاڤاکەر، ئاواکار
ئەستێرەی کاروانکوژە
بڕوانە: کاروانکوژە
بانکه
[[ڕووسی]]
«نا.»،«مک» ١-کوووپەڵەیەکی شوشەیه له شێوه ی ئوستوانه دروست کراوه، شیرینات و مرەباو ئەو جووره شتانەی تێدا هەڵدەگیرێ. ٢- تم: باکێش/٢ تێبــ.-یەم وشەیە لە ڕێگەی زمانی ئازەربایجانی یا بازرگانی ڕاستەوخۆ ی کوردستان دەگەڵ ڕووسیای پێش شۆڕشی ئۆکتۆبەر هاتۆته ناو زمانی کوردی.
بانکوت
جوورە گەڵا کوتکێکی زل و پان و درێژە بۆ کوتانەوەی لە گووێسەوانان لەبەر دڵۆپەو بارانە. مرازێکە لەبەر دڵۆپەی بانی پێ دەکوتنەوە. کەسێکە بانی بگێڕی یا بیکوتێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بانکیە
( (بانکییە - bankîye))
سەراف، بانقدار، پول گۆڕەوە، پارەفرۆش.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بانکە
[رو ]
(بانکە - banke)
دەفرێکێ شووشەی دەم پەلە بۆ شیرینی و نوقڵ یان ئاجیل و چەرەسات.
بانکەر(باک)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برانکار
[ا ]
(برانکار - birankar)
تەختی رەوان، دەستەبەرەیەک که نەخۆش و برینداری پێ ده-گوازنەوه، ئەو کەژاوەیەی که نەخوش و زامدارانی پێ دەرو ژوور دەکەن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بستانکار
[ا. ص – فا ]
(بیستانکار - bistankar)
بلانکیزم
بلانکیسم
بلانکیزم
ڕێبازی سیاسی و بۆچوونەکانی «لۆیی ئاگۆست بلانکی» (81-1805)، بیرمەند و خەباتکار و شۆڕشگێری فەرەنسی. بلانکی لە شۆڕشەکانی 1830و1848 و لە دامەزراندنی «کۆمۆنی پاریس» (1871) بەشداریی کردووە و نیوەی تەمەنی خۆی لە بەندیخانەدا بووە. بۆچوونە شۆڕشگێرییەکانی «بلانکی» لەژێر کاریگەری بابۆفیزم* بیچمی گرت و دزەی کردە نێو مارکسیزمەوە. ئەو هەندێ زاراوەی مارکسی وەک دیکتاتۆری پرۆلتاری، داهێناوە. بەرهەمی بەناوبانگی «بلانکی»، کتێبی ڕەخنەی کۆمەڵایەتی یە (1869) .
بلانکی، ماتریالیست و ڕاسیۆنال (عەقڵخواز) بووە و بڕوای بە پێشکەوتنی بێکوتایی مێژوو بووە. بەڕای ئەو مێژوو لە قۆناخی تاکییەتی ڕەهاوە کە هی سەردەمی مرۆڤی وەحشییە، بەرەو کۆمۆنیزم ــ کۆمەڵگەی داهاتوو کە تاجی سەری شارستانییەتە ــ لە جووڵەدایە. بلانکی بە سەختی لەگەڵ دژبەرە کۆمەڵایەتییەکانی سیستەمی سەرمایەداری دەستەو یەخە دەبێ و بۆ ڕووخانی ئەم سیستەمە پیلان و شێوازی ئانارشیستی پێشنیاز دەکات. بلانکیزم، دزەی کردە ناو شۆڕشی وەڵاتانی دیکە، وەکوو سۆڤیەت و مارکس و لینین، ستایشی خەباتەکەیان کردوە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەدانکەوتن
نەخۆشکەوتنی ئاژاڵ لە زۆرخواردنی ئالیکەوە
بەدانکەوتن
نەخۆشکەوتنی ئاژاڵ و ماڵاتانە لە زۆر خوواردنی جۆ یا دانەوێڵە، چووار پەلی ڕەق گۆت دەبێ و ناتووان بجووڵێ
بەرانکێ
بەرانگە، (بار) قامکی گەورەیە، (دەر) پەنجەکەڵە
بەروانکه
[[ 1- به‌ر /2 +وان «ئم،» +كه «ئم.» ]]
«نت.»، «مک.» سیم.» پارچەیەک قوماش د ەیدروون و به بەر سینگی منداڵی ساوایەوە دەگرن و له پشت مل و ناو قەدی منداڵەکه له پشتەوه گرێ دەدرێ بۆ ئەوەی جلکەکانی پیس نەبێ.* «بک.، سن.» بەروانک.