تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



یاشماخ
دستار مردانه
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یاشماق
[ا. ت ]
(یاشماغ - yaşmax)
یەشماغ، یاشماغ، مێزەر، پەچە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یوزباشی
[ا. مر. ت ]
(یووزباشی - yûz başî)
سەردەستەی سەدنەفەر.
یەباشکی
به آهستگی، یواشکی
یەواشکی
به آهستگی، یواشکی
یەواشکی
هێدیکا، سەبرۆکە
یەوداخۆراشیایش
یەوداخۆراشیایش
باش کردن
[[باش/١ +كردن]]
١- (مست. مت.) گۆڕینی حاڵی شتێک، کارێک یا کەسێ لە هەر بابەتێکەوە بێ، لە خراپی ڕا بەرەو چاکی: حوکمی زاتی (ئۆتۆنۆمی) لە کوردستانی عێڕاق، حاڵی نەتەوەی کورد باس دەکا. یاسای چاک کردنی کشتوکاڵ ژیانی جووتیاران باش دەکا. ٢-(مصت. لا،) ئەنجام دان یا نەدانی کارێک کە بە لای کەسێکەوە ئەوەی کراوە مەسڵەحەت بووە.: باشت کرد وەڵامت نەدایەوە دەنا لێتان دەبوو بە شەڕ. باشت کردووە سەر لێدا ئەگینا گلەیی نەدەبڕاوە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
داداش
[ا.تر ]
(داداش - dadaş)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دار واش
[ا ]
(دارقاش - darvaş)
جوره گیایه که له قەدی درەختدا دەروی.
١-باش
[[؟]]
(س.) ١-سروشتی چاکە لەشتی یا کەسێکدا.: پیاوێکی باش، قەڵەمەکەت باش نانووسێ، باشت نەکرد تووڕەبووی. *چاک، قنج. (بک.) قەنج، (جنو.) خاس،خوو. ٢-(مج.) زۆر، گەلێک.: دوێنێ چوینە باخی ئاشی ترێی باشمان خوارد. خەڵکێکی باش هاتبوونە سەر قەبران.
٢-باش
[[= تۆ= سەر]]
سەرۆک، گەورە. تێبــ. - ئەم وشەیە لەپێش یێمەوە و لە دوایی دەگەڵ وشەی کوردی تەرکیب دەبێ و مانای (سەرۆ ک و گەورە) یان لێ زیاد دەکات.: باشچاوەش، تاجر باشی، باش دەوڵەمەنی شار.
xêşxêş (FN -خشخاش)
خشخاش نوع من الزهور
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آب پاش
[ا ]
(ئاب پاش - ab paş)
ئاو پرژێن، ئامێرێکە لە بابەتی مەسینە، سەری لولەکی کون کونە، بۆ ئاودانی گوڵ یان ئاوپرژێنی زەوی بەکاردێت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أُباشَة
خلیط من الناس. جماعَة / کۆمەڵە خەڵک.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أثَّثَ الفراشَ
مَهَّدَهُ. فَرَشَهُ / جێگەی (داخست. ڕاخست).
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أحالَ الى أو على التقاعد أو المعاش
تَقاعَدَ / خانەنشین کرا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أُحِيلَ على المعاش
مُتَقاعِد / خانەنشین.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أرعى الماشِيَة
رعاها / ئاژەڵەکەی لەوەڕان. چەڕانی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أوَى إلى فِراشِه أو سَريره
ذَهَبَ لیَنام / چوو بخەوێ. بنوێ. چووە جێگەکەیەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إحالَة الى أو على التقاعُد أ، المَعاش
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إرتِعاش
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إرتعاش شَيخوخي
لەرزین. لەرزۆکی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إستجاشَ
جَیَّشَ. جَمَعَ. جَنَّدَ. عَبَّأَ / لەشکری کرد. سەربازی (گرت. کۆکردەوە).
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنتِعاش
إستِراد الصِحَّة / بووژانەوە. هێز پیاهاتنەوە. خوزتێگەڕان. گەشانەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إندهاش
دَهشَة. ذُهُول. حیرة / سەرسامی. سەرسام بوون. واقوڕمان.