تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
قەڵماسەنگ
قەڵەمی ئاسن
قطعه آهنی که از ابزار صنعتگران است
قەڵەمی ئاسن
ئاسنێکی کورتی سەرتیژە دارکار و سنعاتگەر دەکاری دەکەن
قەڵەمی ئاسن
نەسکەنە٬ قەڵەمێکە بە کاری هەڵکەندنی دارو ئاسنی دێت٬ ئاسنبڕ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
قەیاسە
پارچە کەژوویەکی پانە، سەری پارچە گوریسێک یا قایشێکی تێ هەڵدەکێشرێ ،سەرەکەی تری ئەڵقەیەکی پێوەیە لەسەر بارەوە تەنگەی وڵاخی پێ دەدرێ
قەیاسە
اَیاسه، کیمیاگ، نَوار (تُنگ نخی که حلقه ی آهن بر سر آن بندند)
قەیاسە
[ (باربەندی دەزوویین کە ئاڵقەیەکی ئاسنی بەسەرەوە دەبەستن)]
قەیاسە
وَضَن، وَضین، بِطان، سَفِیفَه
قەیاسە
کەژوویەکی پانه٬ پارچە گوریسێک یا قایشێکی لە سەرێکی تێ هەڵدەکێشرێ سەرەکەی دیکەشی ئاڵقەیەکی پێوەیە لەسەر بارەوە تەنگەی ووڵاخی پێ دەبەسترێ
قەیرانی دیموکراسی
Crisis of Democracy
قەیرانی دیموکراسی
هەندێ زاراوە کە لە گوتار (discourse) ی سیاسیدا بەکار دەبرێن، زۆرجار بە دوو مانا شرۆڤە کراون: یەکەم، واتای فەرهەنگی. دووهەم، مانایەک کە لە جەنگێکی ئایدیۆلۆژیکی بەکار دەبرێت. زاراوەی دیموکراسی یەکێک لەو چەمکانەیە کە لە فەرهەنگی زاراوەدا بە مانای کۆمەڵگەیەکی خەڵکییە کە ئەندامانی دەتوانن لە کاروباری کۆمەڵگە هاوبەش بن و لە دانانی بڕیارەکاندا دەوریان هەبێت. مانایەکی دیکەی کۆمەڵگەی دیموکراتیک، ناوەرۆکێکی ئایدیۆلۆژیکی هەیە، واتە کۆمەڵگەیەک کە لە ژێر دەسەڵاتی توێژێکی نوخبە و بازرگان و کاسبکاردایە و کۆمەڵی خەڵک تەنیا دەوری بینەر ببینن. هەربۆیە بە باوەڕی هەندێ لە بیرمەندانی سیاسی ڕۆژاوا ئەگەر جەماوەری خەڵک، بەڕاستی بخوازن لە کاروباری کۆمەڵگەدا بەشداری بکەن، کەشێکی وا دێتە کایەوە کە بە قەیرانی دیموکراسی ناوبردە کراوە. قەیرانی دیموکراسی کاتێک کۆنترۆڵ دەکرێت کە جەماوەر لەمەڕ بەشداری و هاوبەشی لە کاروباری کۆمەڵگە بێمەیل بکرێت و هان بدرێت کە بگەڕێتەوە بۆ پێگە و شوێنی خۆی.
قەیرانی سیاسی
حاڵەتێک کە تێیدا هاوسەنگی سیستەمی سیاسی و کۆمەڵایەتی شێوابێت. قەیرانە سیاسییەکان بەپێی ئاستی بەربڵاوی و پانتای جوگرافی، بە دوو جۆری ناوخۆیی و نێودەوڵەتی دابەش دەکرێن. قەیرانی ناوخۆیی وەک، ململانێی کرژی سیاسی نێوان حیزب و لایەنە سیاسییەکان بۆ وەدەست هێنانی دەسەڵات، سەرهەڵدانی ناکۆکی جیددی لە نێوان باڵەکانی حکوومەت، کۆدەتای سەربازی، مانگرتنی درێژخایەن، شۆڕش و پێکدادانی ئەتنیکی و شەڕی چریکی. ڕیشەی قەیرانی سیاسی ناوخۆ تەنیا ناگەڕێتەوە بۆ چۆنیەتی مامەڵەی کاربەدەستانی ناوخۆی وەڵاتەکە بەڵکوو لەم چاخەدا زۆربەیان لە ژێر کاریگەری دیاردە سیاسی و ئابوورییەکانی ناوچەکە و هێزە بان ــ ناوچەییەکان سەرهەڵئەدەن.
قەیرانی سیاسی نێودەوڵەتی، بریتیە لە هەلوومەرجێکی چاوەڕواننەکراو کە لە ئەنجامی پێوەندی دوو یا چەند وەڵات سەرهەڵدەدات، بۆ وێنە، ناکۆکی نێوان دوو وەڵاتی دراوسێ کە لە ساردبوونەوەی پێوەندی سیاسییەوە بگرە تاکوو شەڕ تەشەنە ئەسەنێت.
قەیرانی سیاسی
Political Crisis
سەرچاوە: شیرینی نوێ
كاسِب
رابِح / براوە. دەستکەوتوو.