تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
شیرینی نوێ
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 27
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسیدە
[ = عا.: عسیدە ]
«نا.»، «مکـ.» خواردەمەنییەکی شیرنە
لە
ئارد
و
ڕۆن
و
دۆشاو
دروست
ئەکرێ. تێبــ. ــ ١- ئاردەکە
لە
ڕۆنا سوورئەکەنەوە و
دۆشاوی
دەکەن
بە
سەرا
،
لە
سەر
ئاگر
دەمێنێتەوە
تا
باش
تێکەڵاو
دەبێ
و
پەیت
دەبێتەوە. ٢-
ئەم
وشەیە
لە
موکوریان زیاتر
لە
ناو
مەنگوڕان باوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا پەیدا کردن
«مستـ. ـتـ. » تمـ: ئاشناگرتن١ و ٢.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئافریدە
[[ پهـ: ئافریهتک ]]
«نمفـ.» خەلق
کراو
،
دروست
کراو
، مەخلووق: هەموویان ئافەریدەی خودایەکین،
هیچ
ئافریدەی خوڵای
بە
حاڵی
جوامێر
نەبێ
. تێبــ. ـ
ئەم
وشەیە
لە
قاڵبی ئیسمی مەفعوولدا
لە
«موکوریان» و «سلەیمانی» و و «
سنە
»
بە
کاردێت،
بەڵام
مەسدەرەکەی
لە
بیر
چۆتەوە و
بە
هۆی
فێعلی موساعیدی «
کردن
» مەسدەرێکی
تێکەڵی
لێ
دروست
کراوه،
بەڵام
لە
لەهجەی باکووریدا «
ئافراندن
» «تمـ: ــ»
هەیە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئافریدە کردن
«مس. متـ.»
لە
نەبوومنەوە
دروست
کردنی شتێک.
داهێنان
. خەلق
کردن
. □ «
بەو
خودایەی هەموومانی
ئافریدە
کردووە.»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاقیدە
[[ عا = عهقیده ]]
«نا.»، «مکـ.» تمـ:
ئیعتیقاد
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیبتیدا
[[=عا.: ابتدا]]
(
بن
.) لەپێشدا،
لە
هەوەڵەوە،
پێش
هەموو
شتێک،
سەرەتا
. ((
ئەوەڵ
ئیبتیدا
بە
ئیسمی
ئەڵڵا
)) ((
پەس
حەمد
و
سەنا
ئەلحەمدولیلا)) (عەقیدەی
شێخ
سەمیع)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیداری
[[عا.]]
(س.) ١-
هەر
شتێکی
پێوەندی
بە
ئیدارەوە هەبێ. کاروباری
ئیداری
. ئەمری
ئیداری
. ٢- آ)
ئەو
کەسەی
لە
هەڵسووڕانی
کاری
ئیدارە
شارەزا
بێ
.
قەت
مووتەسەڕیفی
وا
ئیداری
نەهاتۆتە
کەرکووک
. ب) کەسێکی
لە
هەڵسووڕاندنی
کاری
ئیدارەدا
وشک
و رۆتینی
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدارە
[[=عا.: ئیدارە]]
(نا.)،(کئێر.) بەشێک
لە
بەشەکانی
هەر
وەزارەتێ
کە
دەسەڵاتی
جێبەجێ
کردنی کارانی
هەیە
. ئیدارەی
شارەوانی
، ئیدارەی
گومرگ
. (کعر.) داییرە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدارە دەگەل کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)
بەڕێوەچوون
دەگەڵ
کەسێ
،
هەڵکردن
و
سازان
دەگەڵ
خەڵک
.
هێند
دڕ
و
بێ
حەیایە
کەس
ئیدارەی
دەگەڵ
ناکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدارە کردن
[[عا. کو.]]
١- (مست. مت.) هەڵسووڕانی
کاروبار
.
بەڕێوە
بردنی
ئیش
و
کاری
شوێنێک.
کەسێ
ئیدارەی
ماڵی
خۆی
پێ نەکرێ، ئیدارەی وڵاتی
چۆن
پێ
دەکرێ
. ٢- (مست. لا.)
هەڵکردن
،
بەڕێوەچوون
.
قوربان
جەنابی
قازی
بەم
جۆرە
ئیدارە
ناکەم بفەرموو با تەڵاقم
دا
. دەڵەی
بەرازە
نازانم
بەم
سەرمایە
چۆن
بێ
سۆبە
ئیدارە
دەکا
.
هێند
فەقیرە
بە
نانی
وشکیش
ئیدارە
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیددیعا
[[=عا.: ئیددعا]]
(نا.) ١-
داوا
. ئیددیعای
گەورەیی
. ئیددیعای مەزنایەتی مەنگوڕان
کێشە
و هەرایەکی
دروست
کرد
نەبێتەوە. ٢-
بە
نابەجێ
خۆ
بە
شتێک
زانین
.
فیشاڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیددیعا کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-
داوا
کردن
. ٢-
ویستن
یا
ویستنەوەی شتێک
لە
کەسێک. ٣-
بە
نووسین
یا
بە
قسە
،
لە
دادگا
داوای شتێ (
قەرز
،
نەفەقە
،
خوێن
...)
لە
کەسێ
کردن
.
بچۆ
لای
قازی
ئیددیعای نەفەقەی
خۆت
و منداڵەکەت
بکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدڕاک
[[=عا.: ئیدڕاک]]
(نمس.)
تێگەیشتن
،
حاڵی
بوون
. ((
پەی
چێش
هەر
کەسێ
دەروونش پاکەن)) ((نەخیبەن
بێ
عەیب
، ساحیب ئیدڕاکەن)) (خانا-١٧٠)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدی
[[ئی + دی]]
(تب.)، (مک.) ١- تم:
ئیتر
. نامەیەکی دیشم
بۆ
نووسی. ٢- تم:
ئیتر
. ((...
بەڵا
ئەگەر
خۆی
بێتام
بێ
بەچی
خوێ
دەکرێ
. ئیدە
هیچ
چتێک فایدەی
نییە
...)) (ئینجیل: مەتی-٩). تێبــ.- بەشی دوومی
ئەم
وشەیە (
دی
)
دەگەڵ
(دیت)ی
پەهلەوی
هەر
بە
مانای (
ئیتر
) و (
ئیدی
) ئەکن. (تم:
فرە
، پفا-١٢٢).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدیکە
[[ئیدی + کە (ئم.)]]
(ستت. مبهەم) تم:
ئیتر
. ((...
بە
دەستێکی خەنجەری دەبانە،
بە
ئیدیکەی کێردووکە.)) (تحفە: ج٢- ١٨٥). کاغەێکی دیکەشم
بۆ
نووسی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیقتیدار
[[=عا.: ئیقتیدار]]
(نمس.)
توانایی
،
دەسەڵات
.
ئەوەند
ڕووت
و ڕەجاڵە ئیقتیداری
نانی
شەوی
نییە
. ((
حسب
الامر
شای
گەردوون
ئیقتیدار
)) (( نەقیبان
بەزم
خەرگەی
زەڕ
نیگار
))
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەویدی
[[ئەو+ئی+دی]]
(نت.)، (مک.) تم:
ئەمیکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەویدیکە
[[ئەویدی+ئەکە]]
(نت.)، (مک.) تم:
ئەمیکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەهیدار
«ست.»، «با.» تم:
ئازیەت
بار
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەیداخ
«نا.»، «سن.» تم:
ئاڵا
.
1
2