تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



1- بۆڕ
«نا.»، «مک.، کعر.» تێشکاوی و ژێرکەوتەیی له شیعرێن و شەڕە قسە و شە ڕه جنێو و هەموو جۆرە دمەو قاڵه و و مجادلەیەکدا. *(مک.) قژ.هس.: «جن.» بوور = شەرمەزار. تێبــ.-٠ نازانم ئەسڵی ئەم وشە لەکوێڕا هاتووه، بەڵام «بوور» له زمانی فارسیدا هەم به ڕەنگی سووری مەیلەو قاوەیی دەڵێن «تم: 1-بۆر، تێبــ.-» و هەم بە مانای سەرشکاوی وخەجاڵەتی هاتووه و دوکتۆر معین «تم: بورهان، ج1، ل-314» دەڵێ چونکوو ئینسان کە خەجاڵەت بۆوه، سوور هەلدەگەڕێ، بۆیه وشەی «بوور» سوور هەڵدەگەڕێ، بۆیه ووسەی «بوور» مانای خەجاڵەت بوونەوەشی وەرگرتووه.
2- بۆڕ
[[؟]]
«نا.» «جێگایەکه له زە ویدا چاک ئەکرێت و میوەی تێدا هەڵئەگیرێت و پووش و پەڵاشی بە دەورەدا دا ئەنرێت.» «معر.، کشت، ب1، ل-39» .
3- بۆڕ
«نا.»، «مک.» دەنگی گڕ و گەوره چ ئی ئادەمیزاد و چ ئی ئامرازەکانی مۆسیقا.:: ئەم کوڕە دەنگی بۆڕ بووه. تێبــ.- بەلای منەوە ئەم وشەیه «دەنگەناو» ه. هس.: بۆڕه.
4- بۆڕ
«نا.»، «مک.» گیایەکی دەشتەکییه،گەڵای ورده و وەکوو گەسک، لە نیو میتر زیاتر بەرز دەبێتەوه، له پاییزا دەیدروون و له شوێنێ کۆی دەکەنەوه، زستانان دەیدەن به ماڵات و گاوگۆل.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕ
کەسێکە کە بۆڕی خواردبێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕ
جێگایەکی فێنکە لە ژێر پووش و گەڵایدا لە زەویدا دروست دەکرێ بۆ میوەهەڵگرتن
بۆڕ
گوشتاب، گوشمال، گوش کَش. (کشیدن گوش برای تأدیب )
بۆڕ
[(ڕاکێشانی گوێ بۆ تەمێکردن.)]
بۆڕ
مَرش، نَتش، تَأذین، عَرک، عَرک الأُذن، فَرک، تَفریک.
بۆڕ
بازنده مسابقه
پیر شدن و از طراوت افتادن
چالەای که میوه را در آن ریزند تا رسیده شود
گیاهی برگ سوزنی
موج
بۆڕ
تێشکاو لە ملە و کێبەرکێدا: بۆڕت خوارد، بۆڕم دای
لەشلکی و جوانی تێپەڕین: مام پیرۆت بۆڕ بووە، کەنگر بۆڕ بووە بۆ خواردن نابێ
قوڵکەی میوە کە گەڵای تێدا ڕادەخەن و بە گەڵا دای دەپۆشن، تەرە
گیایەکی باڵا بڵندی گەڵا دەرزی لە تیرەی هەڵز و کەما
شەپۆلی ئاو
بۆڕ
1) گەورە، بەقەڵافەت، هەراش._بوون: هەراشبوون._خوواردن: بەزین، تێشکان، ق|بوون._دان: بەزاندن لە ووتووێژو یاریدا، قژکردن. 2) زللە، شەقەزللە، گووێ کێشان. 3) (ڕەوا) سفت. 4) کەما: گیایەکە کارگی خوواردنێ دێنێ. 5) زۆرو پڕو تێکچڕژاو بۆ شینایی و باخچەو باخ و جەنگەڵ بەکار دەبرێ. 6) جێگایەکی فێنکە لە ژێر پووش و گەڵایانداو یان لە زەویدا دروستدەکرێ تا میوەی تێدا هەڵگرن. 7) بۆڕ خوواردوو، قژ، بەزیو
بۆڕدان
[[1-بۆڕ+دان]]
«مست. مت.0» شکاندن و ژێرخستنی یەکێک لەو کارانەدا که حاڵ ەتی «بۆڕی» دروست دەکەن.:: شێرکۆ و نەوزاد شەڕه شیعریان دەکرد. نەوزاد شێرکۆی بۆڕ دا.
بۆڕەبۆڕ
«نت.» 1- چەند بۆڕەی یەک له دوای یەک، بۆڕەی چەند پاتاڵ بەسەریەکەوه. «مج.» 2-دەنگی ناخۆش و ناسازی ئادەمیزاد:: ئەرێ ئەم کابرایه چ بۆڕه بۆڕێکیتی؟.
بۆڕان
صدای گاو و گوساله
بۆڕان
قەڕەی ڕەشەوڵاغ: «بۆڕاندن»: بۆڕە کردن
بۆڕان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕاندن
بۆڕەکردن
بۆڕاندن
«مست. لا.» 1- دەنگی خۆ دەرخستنی ڕەشە وڵاغ:: گاڕانە که هەر بە ڕووکاری ئاوییدا شۆڕ بۆوه تێکڕا بۆڕاندیان. 2- «مج.» کەسێک «لەبەر هەرچێکی بێ» به دەنگی بەرز دەنگێکی چەشنی دەنگی گا و... لە خۆی دەرخا.:: دارێکیان لێدا وەک گا بۆڕاندی.
بۆڕاندن
هەلین، بۆڕەکردن، قۆڕاندن، قووڕاندن، کۆڕین(بۆ ڕەشەووڵاخ)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕخواردن
زەبوونبوونی یەکێک لە یارییەکەیدا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕخواردن
دەمکوتبوونی یەکێک لە قسە و گفتوگۆیدا
بۆڕخواردن
[[1-بۆڕ+خواردن]]
«مست. لا.» تێکشکان، ژێر کەوتن، قسه پێنەمان:: کۆنه پەرست له بەرانبە ر پیاوی ئازادیخوازا زوو بۆڕ دەخوا.
بۆڕخوواردن
دەمکوت بوونی یەکێک لە ئاخۆتن و ووتووێژدا، تێشکانی یەکێک لە گەیەکیدا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕدان
زەبوونکردنی یەکێک بەقسە یا لە یارییەکەیدا
بۆڕه
جنج. (صدای گاو یا شتر «2» مثلاً.)
بۆڕه
[(دەنگی بەرزی وەک دەنگی گا و حوشتر «2».)]
بۆڕه
عَجِیج، جُوَار، خُوار، صَعَق، اَطِیط، بَخیخ، هَدِیر«2».
بۆڕه
[[2-بۆڕ+5-ئه/1]]
«نت.» دەنگی پاتاڵ، دەنگی ڕەشه وڵاغ.
بۆڕژوازی
«نا.»، «کئێر» چینی سەرمایەدارکه له قۆناغی سەرمایەداریدا دەسەڵاتی دەوڵەت و و هەموو ئامرازەکانی دروست کردنی «وسائل الانتاج» به دەستەوەیه. *«کعر.» بۆرجوازی/2.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بۆڕی